"Όδός Οδυσσέα Ανδρούτσου"
"Στους δρόμους των ηρώων"
Οδυσσέας Ανδρούτσος (1788 – 1825)
Από τους επιφανέστερους στρατιωτικούς ηγέτες του 1821. Έπεσε θύμα εμφύλιων διαμαχών. Σκοτώθηκε από χέρι ελληνικό κατά τη διάρκεια του αγώνα. 
Γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1788 και ήταν ο μοναδικός γιος του ξακουστού Αρβανίτη αρματολού της Ρούμελης Ανδρέα Βερούση ή καπετάν Ανδρούτσου και της Ακριβής Τσαρλαμπά. Η μητέρα του είχε κρυφτεί στην Ιθάκη για να γλιτώσει από τους Τούρκους στις μάχες του Αιγαίου.
Το 1722 βαφτίστηκε στο νησί στο οποίο ζήτησε και άσυλο. Τον ονόμασαν Οδυσσέα προς τιμήν του ομηρικού ήρωα. Ο ίδιος όμως θεωρούσε πατρίδα του τη γενέτειρα του τις Λιβανάτες.
Ο Οδυσσέας μεγάλωσε και μαθήτευσε στην αυλή του φίλου του πατέρα του Αλή Πασά, μαζί με άλλους Έλληνες αγωνιστές του 1821. Εκεί έμαθε ιταλικά και αρβανίτικα, ενώ λόγω της σημαντικής του διάπλασης κάποιος βιογράφος είχε γράψει ότι «πηδάει σαν ελάφι, σαν άλογο και ιππεύει σαν Κένταυρος».
Το 1821 παντρεύτηκε με την Ελένη Καρέλη και αμέσως έφυγε αρματολός για τη Λιβαδειά.
Το 1820 είχε διαμάχη με τους τοπικούς άρχοντες, έτσι έφυγε και τη θέση του πήρε ο Αθανάσιος Διάκος. Από το 1818 ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρεία.
Στην επανάσταση βρέθηκε στις πρώτες γραμμές του αγώνα, μαζί με άλλους 117 Έλληνες από τη Ρούμελη και στις 8 Μαΐου του 1821 στο Χάνι της Γραβιάς, δίνει μία δοξασμένη μάχη ως αρχηγός αν και ο Ομέρ Βρυώνης είχε 8.000 άντρες που πήγαιναν στην Πελοπόννησο. Εδώ διακρίθηκε το πρωτοπαλικάρό του Αγγελής Γοβιός, που σύμφωνα πάντα με το δημοτικό τραγούδι, όταν ακόμα και ο Οδυσσέας Ανδρούτσος λύγισε, ο Γοβιός κράτησε ψηλά το ηθικό των συναγωνιστών του επιτυγχάνοντας την ηρωική έξοδο.
Το 1822 διοικούσε στην Αθήνα το κάστρο της Ακρόπολης κάνοντας διάφορα οχυρωματικά έργα και εξασφαλίζοντας νερό.
Όταν ξανάρθουν εχθροί στη Ρούμελη, αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει μαζί τους προφορικά γιατί, δεν είχε αρκετές δυνάμεις. Μετά την κόντρα του με τους πολιτικούς ο Ανδρούτσος παραιτείται και τον αντικαθιστά ο Νούτσου και ο Παλάσκα. Τότε υποψιάστηκε ότι η κυβέρνηση ήθελε να τον σκοτώσει και τότε στέλνει ο ίδιος τους άντρες του να σκοτώσουν αυτούς. Μετά από αυτό τον επικηρύσσουν για πέντε χιλιάδες γρόσια. Όμως όλα άλλαξαν ξανά, λόγω της καθόδου του Δράμαλη, έτσι του ζήτησαν να αναλάβει ξανά δράση, παρόλο που δεν κατάφερε να εμποδίσει την κάθοδο του, μπόρεσε να μην περάσουν τα εφόδια τους για τις ενισχύσεις τους οι εχθροί.
Μετά την καταστροφή του Δράμαλη ιδρύει στην Αθήνα δύο σχολεία και ορίζει δασκάλους τον Κοραή από την Ευρώπη και τον Βάμβα από την Κεφαλονιά, όμως δεν τον άκουσαν. Τότε φεύγει από την Αθήνα για άλλες στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Ρούμελη.
Το Νοέμβριο του 1822 ηττήθηκε από τον Κιοσέ Μεχμέτ, ενώ τον Ιούλιο του ΄23 σταμάτα το στρατό του Γιουσούφ Πασά στη Βοιωτία. Όλοι οι ευρωπαίοι φιλέλληνες ήθελαν τώρα να τον γνωρίσουν, με πολλούς από αυτούς συνεργάστηκε σε κοινωφελή έργα. Μάλιστα το φίλο του Άγγελο Έντουαρτ Τρελόνι τον κάνει γαμπρό του στην ετεροθαλή αδερφή του Ταρτίτσα.
Ύστερα από διαμάχη με τους αντιπάλους αναγκάστηκε να έρθει στη Βοιωτία το 1825. Εκεί ήρθε σε συνθηκολόγηση με τους Τούρκους με σκοπό να εκβιάσει την κυβέρνηση, τότε οι εχθροί τον είπαν αντεθνικιστή και προδότη.
Η κυβέρνηση στέλνει στρατό για να τον πιάσουν με αρχηγό το φίλο του Γιάννη Γκούρα, που πια είχε γίνει εχθρός του. Ο Οδυσσέας αποτραβήχτηκε στις Λιβανάτες για να μη χυθεί αδελφικό αίμα. Μετά από συμπλοκή στις 7 Απριλίου του 25 παραδόθηκε στο Γκούρα με την υπόσχεση ότι θα δικαζόταν από τη διοίκηση, όμως ο ίδιος δεν κράτησε την υπόσχεσή του και τον φυλάκισε πάνω στην Ακρόπολη. Παρόλο τον ξεσηκωμό του Καραϊσκάκη για την ειδική μεταχείριση του, ο Γκούρας ζήτησε το θάνατό του στις 5 Ιανουαρίου του 1825. Προσπαθώντας να κρύψουν το έγκλημα, είπαν ότι σκοτώθηκε όταν προσπάθησε να αποδράσει.
Όταν όμως αποκαλύφθηκε η αλήθεια τον τοποθέτησαν στους κορυφαίους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης. Το 1865 μετέφεραν τα οστά του στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα ο τάφος του
Πηγή:1. https://www.sansimera.gr/biographies/840
Χαρά Δανέλη Μαθήτρια ΣΤ ΄τάξης
3o Δ.Σ. Ψαχνών
