"Όδός Μακρυγιάννη"
"Στους δρόμους των ηρώων"
Ιωάννης Μακρυγιάννης
Ο Ιωάννης Μακρυγιάννης γεννήθηκε το 1797 στον οικισμό Αβορίτη του Κροκυλείου Φωκίδας. Το οικογενειακό του όνομα ήταν Τριανταφύλλου. Σε ηλικία 4 ετών μετά από επιδρομή των Τούρκων και μαζί με τη μητέρα του και τα αδέρφια του αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον Αβορίτη και να πάνε να εγκατασταθούν στη Λιβαδειά.
Το 1820 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία, άγνωστο από ποιον και είχε την ιδιότητα του κληρικού-οικονόμου. Τον Αύγουστο του 1821 μαζί με άλλους 18 άντρες με την ιδιότητα του μπουλουκτζή και σε συνεργασία με το ένοπλο σώμα του Γώγου Μπακόλα πήρε μέρος στη μάχη του Σταυρού στα Τζουμέρκα. Επίσης συμμετείχε και στη νικηφόρα μάχη του Πέτα στις 11 Σεπτεμβρίου του 1821, όπου τραυματίστηκε ελαφρά στο πόδι. Συμμετείχε και στην πολιορκία της Άρτας το Νοέμβριο του 1821 και στην προώθηση της. Επέλεξε να μείνει στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, επειδή εντάχθηκε στα τοπικά δίκτυα των προυχόντων και ενόπλων που στήριζαν τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Επικεφαλής 10 αντρών έλαβε μέρος στην κατάληψη της Υπάτης, ενώ πολέμησε και στην πτώση της Αθήνας, Το 1823 συνεργαζόμενος με το σώμα του Νικηταρά, συμμετείχε σε μια σειρά στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Στερεά Ελλάδα, ενώ το 1825 υπερασπίστηκε το Νεόκαστρο από τον Ιμπραήμ, έως την πτώση του (6 Μαΐου 1825).
Συμμετείχε επίσης στην Πολιορκία της Ακροπόλεως (1826-27). Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, αναγκάστηκε να μεταβεί στην Αίγινα, όχι μόνο για να θεραπευτεί από τραύματα αλλά και για να ζητήσει βοήθεια από την Κυβέρνηση. Στη συνέχεια, συνεργάστηκε με τον Καραϊσκάκη ο οποίος προσπαθούσε τότε να διασπάσει τον οθωμανικό κλοιό γύρω από την Ακρόπολη, αλλά απέτυχε.
Στην περίοδο του Καποδίστρια το 1828, ο πεντακοσίαρχος Μακρυγιάννης, διορίστηκε από τη διοίκηση του Καποδίστρια Γενικός Αρχηγός της Εκτελεστικής δύναμης της Πελοποννήσου και της Σπάρτης. Αν και στην αρχή υποστήριζε τον Όθωνα και τους αντιβασιλείς, γύρω στα 1851, φημολογείται πως ο Μακρυγιάννης βρισκόταν στο επίκεντρο συνωμοσιών σε βάρος του Όθωνα και της Αμαλίας, με συνέπεια, το 1852 να διατυπωθεί ανοικτά η σε βάρος του σχετική κατηγορία.
Τον Μάρτιο του 1853, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε στρατοδικείο, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και καταδικάστηκε σε θάνατο. Η ποινή του τελικώς μετατράπηκε σε ισόβια και κατόπιν σε δεκαετή κάθειρξη, για να αποφυλακιστεί στις 2 Σεπτεμβρίου 1854.
Στις 17 Οκτωβρίου 1862 η προσωρινή κυβέρνηση τον αποκατέστησε στο βαθμό του υποστρατήγου και στις 20 Απριλίου 1864, προβιβάστηκε σε αντιστράτηγο. Ο Ιωάννης Μακρυγιάννης πέθανε στις 27 Απριλίου του 1864 στην Αθήνα, επειδή έπαθε υπερβολική σωματική εξάντληση σε ηλικία 67 ετών.
Τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, είναι ένα είδος προφορικής αυτοβιογραφίας, που συνέταξε ο στρατηγός και ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης. Σε αυτά αποτυπώνει τις σκέψεις για τη δράση του, ενώ το έργο του είναι ένα από τα πρώτα δείγματα του είδους. Για τον στρατηγό Μακρυγιάννη ο μεγάλος συγγραφέας της γενιάς του '30, ο Ηλίας Βενέζης, είχε γράψει: «Με τα κολλυβογράμματα που έμαθε σε δύο μήνες αρχίζει να γράφη τα "Απομνημονεύματά" του ‒ να χτίζη το μνημείο του. Λαϊκός αφηγητής σπουδαίος, αχάλαστος από κακές αναγνώσεις, με ένστικτο δυνατό, με ματιά που εισδύει στα έγκατα των ανθρώπινων πράξεων, με πίστη στον Θεό και στην πατρίδα, ιστορεί τους κατατρεγμούς των Ελλήνων από τους Τούρκους, τις μάχες, τις εξάρσεις και τις αδυναμίες, λέει για τα πρόσωπα, για τους γενναίους και για τους ιδιοτελείς».
Πηγή:1. https://el.wikipedia
Ιωάννα Μαλάγα Στ΄τάξη
3o Δ.Σ. Ψαχνών
